Net als zo’n 100 andere mensen, ben ik zaterdag 7 oktober jl. naar Barneveld gereisd voor de ontmoetingsdag van Hart van Homo’s. Het thema van de dag was Het evangelie voor homo’s. Hart van Homo’s wil homoseksuele jongeren stimuleren om op een overwogen manier met hun homo-zijn om te gaan. De stichting timmert aan de weg door ook o.a. scholen en kerken te vertellen dat achter de homoseksueel een mens van vlees en bloed schuil gaat, die onze liefde, erkenning en onvoorwaardelijke acceptatie meer dan waard is.
Projectleider Herman van Wijngaarden van de stichting vroeg mij bij aankomst de perscode in acht te nemen, waarbij ik geen deelnemers aan de ontmoetingsdag zou quoten. Quotes zijn mogelijk tot een persoon te herleiden en dat kan heel onwenselijk zijn. Een ontmoetingsdag als deze moet boven alles veilig zijn, waardoor iedereen de vrijheid ervaart te delen wat er in het hart leeft. Belangrijk en goed!
Eenmaal binnen volgde de ene na de andere ontmoeting. Bijzonder om binnen een paar minuten deelgenoot te worden van de kern van iemands pijn, ook als het gaat om de ouder van een lesbische dochter. De dochter heeft het geloof en God afgezworen. Ik heb toen gezegd dat God het zaadje van zijn liefde in haar hart heeft geplant en dat Hij haar in zijn handpalm heeft gegraveerd. Ik moet denken aan moeder Monica van de bekende Augustinus van Hippo, die ooit compleet van God was losgeslagen. Moeder Monica bleef bidden. Dit had verstrekkende gevolgen. Ik vertelde de ouder dat ik zelf ook een tijdje onbereikbaar ben geweest voor goedbedoelde ‘vrome taal’, juist omdat ik religie als een aanvallend bolwerk beschouwde voor wat diep van binnen voor mij zo kostbaar was – de diepe, intense hunkering naar een vriend voor het leven.
Met tranen in onze ogen gingen we naar de ontmoetingszaal.
Pieter van Boven, voorzitter van het bestuur van Hart van Homo’s, trapte de dag af met een opening. Wat mij vooral raakte was deze zin: ‘Ik ervaar het als mijn weg homo’s onvoorwaardelijk lief te hebben.’ Dit is zo krachtig en mooi. Dit is waar het om draait. De zin kwam de hele dag op allerlei manieren terug. Ik denk dat we het woord ‘onvoorwaardelijk’ niet ver genoeg kunnen afpellen.
[Wat zijn we soms snel met onze antwoorden (ook vanuit een vermeende ‘waarheid’, bijv. over hoe God aankijkt tegen relaties). Onvoorwaardelijk liefhebben is de mens als beelddrager van God te zien (kostbaar, bedoeld en puur) en deze ook als zodanig te behandelen. Punt. Ik merk dat er soms een reflex in kerkelijke kringen bestaat, dat wel te zeggen, maar dan te vervolgen met een komma. Vooral in orthodoxe kring zie ik een dringende behoefte aan het opkomen voor de waarheid (wat op zichzelf natuurlijk heel goed is, begrijp me goed), waardoor men telkens alles volledig wil benoemen. Onder het mom van ‘we moeten altijd met twee woorden spreken’, kan er zo een sfeer ontstaan waarin mensen met een relatie van liefde en trouw met iemand van hetzelfde geslacht zich hoogst ongemakkelijk voelen. Soms is het goed de onvoorwaardelijke liefde tot een ander uit te spreken en het daarbij dan ook te laten, in ieder geval voor dat moment. Pieter van Boven deed dat en ik vond dat heel sterk!]
Wolter Rose hield vervolgens een referaat over Het evangelie voor homo’s. Drie kwartier lang sprak hij over het evangelie. Ik kreeg op een gegeven moment wel het gevoel: nu moet u toch wel echt de link naar homo’s maken, want daar zijn mensen voor gekomen. Het leeuwendeel van de lezing had op tal van gelegenheden gehouden kunnen worden. Ook vond ik de veelheid aan bijbelteksten nogal overweldigend. Een aanbeveling kan zijn de volgende keer dichter bij het thema te blijven.
Heel mooi wat Rose zei over de meerdimensionaliteit van Gods grootheid. In tijd, ruimte en qua eigenschappen torent God uit boven alles en iedereen. Hij is machtig en is onmogelijk ‘na te rekenen’. God is een mysterie, een ‘monument’ waar je in volle aanbidding omheen loopt. En toch is God tegelijkertijd zó dichtbij.
Rose zei ook dat niemand is geholpen met het bieden van valse hoop. Hij noemde daarbij twee voorbeelden. Het eerste is de suggestie dat bidden en therapie iemands seksuele gerichtheid kan veranderen. Het tweede is een zegen over een seksuele relatie, anders dan het huwelijk tussen een man en een vrouw.
Na de lezing ben ik even naar Rose toegelopen om een korte toelichting op het tweede voorbeeld. Het is zo makkelijk elkaar verkeerd te begrijpen, met alle gevolgen van dien. Rose gaf aan in de Bijbel geen ruimte te zien voor het inzegenen van een relatie tussen mensen van hetzelfde geslacht en koppelt dat gegeven aan het bieden van valse hoop. Ik vind de stellingname wat ferm en het is me nog niet helemaal duidelijk wat Rose ermee wil bereiken, anders dan het gedachtengoed van Hart van Homo’s weer te geven. Aan het begin van de ontmoetingsdag is wel verteld dat Hart van Homo’s haar visie niet anderen wil opleggen, maar zij deze wel gewoon uitdraagt. Dat is logisch. Of de woorden ‘valse hoop’ dan moeten worden gebruikt voor wat voor een ander heel kostbaar en waardevol is…?
In een opbouwende en leerzame workshop van Herman van Wijngaarden (Korte cursus pastoraat) was er volop ruimte om met o.a. allerlei ambtsdragers van gedachten te wisselen. Er is gewoon grote behoefte aan om dat in een veilige context te kunnen doen. Van Wijngaarden zoomde in op een aantal belangrijke principes bij het verlenen van pastoraat aan homo’s, zoals (h)erken, waardeer en accepteer de homo in de gemeente.
Hart van Homo’s ziet wel ruimte voor een ‘innige vriendschap’ tussen mensen van hetzelfde geslacht. Ik was vooral benieuwd naar hoe zo’n vriendschap eruit ziet. Van Wijngaarden geeft aan dat ‘seksuele geslachtsgemeenschap en alles wat daartoe leidt’, te ver gaat. Ik vraag mij oprecht af of het houdbaar is om handje vasthouden en zoenen dan wel toe te staan. Waar ligt dan de grens? Maak je het jongeren niet onnodig moeilijk? Kun je dan niet beter zeggen: alles of niks?
Tegelijkertijd staat Hart van Homo’s voor om homoseksuele jongeren zelf verantwoordelijkheid te laten dragen voor hun keuzes, voor het aangezicht van God. Dat juich ik toe! Dat voorkomt moralisme en ook geforceerde stellingnames, die m.i. niet bijbels steekhoudend zijn. De geschiedenis van Jonathan en David en hun ‘innige vriendschap’ is daarvoor te mager.
In een andere workshop ging Hans Wulffraat (predikant in de Chinese CAMA gemeente te Zoetermeer) in op De gemeente en (beleid rond) homoseksualiteit. Ik proefde een zoeken en worstelen hoe nu beleid te ontwikkelen op homoseksualiteit. Het was goed die worsteling te zien. Het getuigt ervan recht te willen doen aan de mens áchter het beleidsstuk.
Ik kijk positief terug op de ontmoetingsdag! Wat een mooie ontmoetingen, ook met oudere ambtsdragers. Zij getuigden van een verrassende barmhartigheid en beheersten de kunst om een verbindend, opbouwend dialoog te voeren – ook als er sprake was van verschillen in inzicht.
Eén puntje nog: ik hoop met heel mijn hart dat celibatair levende jongeren, die op grond van de Bijbel daarvoor kiezen, niet alleen mildheid richting zichzelf, maar ook richting anderen laten zien. Ik ben op een bepaald moment tijdens de ontmoetingsdag enorm geschrokken van de felheid waarmee zo’n jongere mij de waarheid wilde aanzeggen. Daardoor verliet ik Barneveld met gemengde gevoelens. In de auto dacht ik: dan leef je volgens het plaatje, maar mis je de liefde…
Hart van Homo’s, blijf timmeren aan de weg! Er is nog een wereld te winnen. Jullie komen op plekken, waar ik nooit komen zal. Zaai en oogst. Ik bid voor jullie!
mr. John H. Lapré 